Monday, April 15, 2013

31వ డిసెంబర్2012 రోజున సాయంత్రము మాధర్మపురికి శృంగేరీ పీఠాధిపతి శ్రీశ్రీశ్రీ భారతీతీర్థస్వామిగారు వచ్చినాఅరు. వారికి ఆమరునాడు(1వ జనవరి రోజున నేను అర్పించిన పద్యకుసుమపంచకమ్.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~‘
ఓం గం గణపతయే నమః శ్రీశోమేశాభ్యాం నమః శ్రీమాత్రే నమః
శ్రీమత్పరమహంసపరివ్రాజకాచార్య,పదవాక్యప్రమాణపారావారపారీణయమనియమాద్యష్ఠాఙ్గయోగానుష్ఠాననిష్ఠ ,తపోనిష్ఠావరిష్ఠ , షడ్దర్శనస్థాపనాచార్య , వ్యాఖ్యానసింహాసనాధీశ్వర,వైదికమార్గప్రవర్తక ,సర్వతంత్ర స్వతంత్ర, శ్రీమదాదిశంకరాచార్య
పరంపరాప్రాప్త , ఋష్యశృంగ పురవరాధీశ్వరతుఙ్గభద్రతీరవాసీ శ్రీ శ్రీ శ్రీమజ్జగద్గురు శ్రీమదభినవ విద్యాతీర్థమహాస్వామిగురుకరకమలసంభవ శ్రీజగద్గురుశృఙ్గేరీ దక్షిణామ్నాయ శారదాపీఠాధిప తత్ర భగవత్
      శ్రీశ్రీశ్రీమద్ భారతీ తీర్థమహాస్వామి చరణారవిందేభ్యః సమాదర భక్తిపూర్వకం
సప్రశ్రయం సమాహ్వానపూర్వకం సమర్ప్యతే పద్యకుసుమపంచకం యద్ -

శ్లో. సకలనిగమశాస్త్రావాస! పుంభావవాణే! ,
ప్రణతనిజముఖస్త్వ ద్దర్శనాసక్తచిత్తః |
వదతి సహృదయం సుస్వాగతం ధర్మపుర్యాం ,
పురజనసముదాయో భారతీతీర్థ యోగిన్ ! ||1||

శ్లో.పరిగతవరపాత్రః శారదాంబాదయాయాః ,
కిమయమపరరూపః శంకరో బ్రహ్మతేజాః |
కలికలుషనివారః పామరాణాం జనానాం ,
ప్రచురిత ఋషి(1) విద్యారణ్యమూర్తిర్ భవాన్ కిం || 2 ||

శ్లో. విధువదన! భవంతం తంగిరాలాబ్ధి వంశః ,
నిజసుతముపగమ్యోత్తుంగవీచీయశస్కః |
సకలజనహితాయ ప్రాపయత్ ఋష్యశృంగం ,
సుతమివ వసుదేవో బంధనాత్ నందగేహమ్ || 3 ||

శ్లో.గతవరగురుపాదోఽధీతవేదాంబురాశిర్ ,
బుధనుత ! కటిబద్ధో ధర్మరక్షాయ విద్వన్
ప్రణిహిత వరదీక్షో వేదరక్షాక్రియాయై,
తిమిరమివ రవేస్ త్వన్నో గతం మోహజాలమ్ || 4 ||

శ్లో.పరిగతపరమార్థం ధర్మరక్షాకరం త్వాం,
వికసితనిగమాంతం ఖండితధ్వాన్తమాయమ్ |
అభయదకరపద్మం భారతీతీర్థ యోగిన్ ! ,
నిహితచరణపద్మం ధర్మపుర్యాం నతాః స్మః || 5 ||

స్వస్తి శ్రీ నందన మార్గ. కృ. ౩

                                      తత్రభగవత్స్వామినః సందర్శనాశీర్వచనాద్యభిలాషిణః,
తే. 31. 12. 2012                   శ్రీ లక్ష్మీనృసింహదేవార్చకాదిమందిరబృందమ్ ,
                                                 బ్రాహ్మణసంఘసేవాభవనవేదికా ,

                                                ధర్మపురీస్థానిక బ్రాహ్మణపౌరసంఘః ,
                                                          ధర్మపురీ
                                                 ఆర్యవైశ్యాదిసేవాసంఘాశ్చ ,
~ పద్యరచనా : కోరిడే విశ్వనాథ శర్మా (శృంగేరీఫీఠాస్థానవిద్వద్ డా. కోరిడే రాజన్నశాస్త్రిపుత్రః) సంస్కృతోపన్యాసకః ,
1)ఋషిర్వేదే వశిష్ఠాదౌ..’ మేదినీ | ఋత్యకః ఇతి విసంధిః |See More
— with DrBachampalli Santhosh Kumara Sastry and Jagadguru Sri Bharati Tirtha Mahaswamigal.
అయికరికర్ణిక ! మూషికవాహన!! పర్వతజాసుత ! సాంబప్రియ !
నుతజనపోషక ! షణ్ముఖసేవిత ! శంకరచుంబితఫాలతట!|
వరచతురాననదేవగణార్చిత ! దానవభంజక ! దాసరత!
జయ గణనాయక ! విఘ్నవినాశక ! ధర్మపురీజనపాల విభో!

NAMO MAHASE OF Dr. K.Rajanna Shastry


                                   నమో మహసేమా నాన్నగారు{Dr.K.Rajanna Shastry} నేటికి 40 సంవత్సారలకు పూర్వం {4.4.1973} తన 40 సంవత్సరాల వయస్సులో ‘సుమనోంజలిః’ అనే తన చిన్ననాటనుండి ఆయా సందర్భాలలో వ్రాసిన సంస్కృతకవితలపుస్తకమును విడుదల చేసినారు. దానిలోనుండి హరిహరత్మకతత్వమును తెలిపే ఈ పద్యకుసుమాష్టకమును భావముతో మీకు అందిస్తున్నాను.

కాలాయ వర్ష్మణ్యథ కన్ధరాయాం,
పాదేఽథ మూర్ధ్న్యభ్రనదీవతే చ |
 శయ్యావతే నాగవరేణ భూషా-
వతే నమో మే మహసేఽపి కస్మై ||1||


భా. శరీరమందే కాని, కంఠమందే కాని నలుపువర్ణముగలవాడునూ, పాదమందే కాని. మూర్ధభాగమందు కాని ఆకాశగంగను కలిగినవాడునూ, నాగవరుని శయ్యగా కలిగినవాడు కాని భూషణముగ కలిగినవాడే కాని ఎవరో అట్టి మహత్త్వశక్తికి నా నమస్కారము.

పిత్రేఽథ హన్త్రేఽసమసాయకస్య,
భర్త్రేఽథ హన్త్రేఽఖిలభూతసృష్టేః |
 ధార్యాయ ధర్త్రే ద్విజనాయకస్య,
నిత్యం నమో మే మహసేఽపి కస్మై ||2||

భా. అసమసాయకుడగు మన్మథుని జన్మదాతయో హంతయో, అఖిలభూతసృష్టికి భర్తయో, హర్తయో, ద్విజనాయకుని {గరుత్మంతుని/చంద్ర్ర్రుని} చే ధరించబడినవాడో, ధరించినవాడో అట్టివాడు ఎవరో అట్టి మహత్త్వశక్తికి నా నమస్కారము.

పాత్రే గజస్యాథ విఘాతుకాయ
ద్విషేఽసురాణామధిదైవతాయ |
 పూర్ణస్త్రియై వాఽర్ధతనుస్త్రియాయై
నిత్యం నమో మే మహసేఽపి కస్మై ||3||

భా. గజమునకు భక్తి పాత్రుడో, సంహారకారకుడో. రాక్షసులకు శత్రువో, అధిదైవతమో. సంపూర్ణస్త్రీ శరీరాకృతికలవాడో. అర్ధస్త్రీ శరీరముకలవాడో,ఎవరో అట్టి మహత్త్వశక్తికి నా నమస్కారము.

వినాయకేనాథ సువాహవత్తా
సుపుత్రవత్తాఽథ విభాతి యస్య|
పదం ను వాసోఽథ విహాసశ్చ
నిత్యం నమో మే మహసేఽపి కస్మై ||4||


భా. వినాయకుని{ గరుత్మంతుని ) చేత ఎవరి మంచివాహనము కలిగియుండు ధర్మము, వినాయకుని {గణపతి} చేత ఎవరి మంచిపుత్రునిగలిగి యుండు ధర్మము, ప్రకాశించుచున్నదో. ఎవరి నివాసస్థానము, ఆకాశమో అట్టి మహత్త్వశక్తికి నిత్యము నా
నమస్కారము.

యస్యాత్మభూభూయమథాత్మభూస్తు
కుమార ఏవైతి కుమారభూయమ్|
చక్షుర్హి చక్షుర్భువనస్య యస్య
నిత్యం నమో మే మహసేఽపి కస్మై ||5||


భా. ఆత్మభువుడు (బ్రహ్మ దేవుడు) ఎవరికైతే ఆత్మభువుడు(పుత్రుడు)గానూ కుమారుడు(కుమారస్వామి) ఎవరికైతే కుమారుడుగా (పుత్రుడు)గా అయ్యెనో భువనమునకే నేత్రమైనవాడు ( సూర్యుడు) ఏవనికి నేత్రమైయ్యెనో అట్టి మహత్త్వశక్తికి నిత్యము నా నమస్కారము.
సురర్షికార్యాయ వనేచరత్వ-
ముపేయుషే భూధరరాజభర్త్రే |
గవోల్లసత్పావనమూర్తయే చ
నిత్యం నమో మే మహసేఽపి కస్మై ||6||

భా. దేవ,ఋషుల కార్యములకై వనేచరత్వమును [ (1)వనే = నీటియందు, చరత్వం =సంచరించునట్టి మత్స్యావతారమును , (2) వనచరుడు = కిరాతావతారమును ] పొందినట్టివాడునూ, భూధర రాజభర్త యైనవాడునూ [ (1) భూధరరాజును = మంథరపర్వతమును మోసినట్టివాడునూ, (2) భూధరరాజునకు = కైలాసపర్వతమునకు అధిపతియైన వాడునూ,] గవోల్లసత్పావనమూర్తియైనవాడునూ [ (1)గోవుచేత = భూమిచేత ప్రకాశించే పవిత్రమూర్తి కలవాడునూ (2) గోవుయందు = వృషభముయందు ప్రకాశించే పవిత్రమూర్తి కలవాడునూ ఎవరో అట్టి మహత్త్వశక్తికి నిత్యము నా నమస్కారము.

పంచాస్యతాభూషితపూర్వభిన్న-
వపుష్మతే చ చ్ఛలభిక్షుకాయ |
పరశ్వథోద్భాసితపాణయే చ
నిత్యం నమో మే మహసేఽపి కస్మై ||7||

భా. పంచాస్యత్వముచేత [=(1) సింహముఖము కలిగి యుండుటచేత (2) ఐదుముఖములు కలిగి యుండుటచేత ] అలంకరించబడిన పూర్వశరీరముకలిగిన భిన్నమైన ఆకృతికలవాడునూ, కపటమైన భిక్షువు (వామనునిగానూ, కపటబ్రహ్మచారిగానూ) ఐనట్టివాడునూ, పరశువు చేత మిక్కిలిప్రకాశించునట్టి పాణికలవాడునూ ఎవరో అట్టి మహత్త్వశక్తికి నిత్యము నా నమస్కారము.

టి. పరశుశ్చ పరశ్వథః ” అమరమ్
 

పత్యే చ గోత్రాత్మభువోఽచ్ఛదేహ
త్విషే మహానాగమదాపహర్త్రే |
 దుర్దాన్తగోనాథమదాపహర్త్రే
నిత్యం నమో మే మహసేఽపి కస్మై ||8||

భా. గోత్రాత్మభువునకు [ (1) గోత్రా =భూదేవికి ఆత్మభువురాలు =పుత్రికసీతాదేవికి (2) గోత్ర = పర్వతమగు హిమవంతునికి ఆత్మభువురాలు = పుత్రికయగు పార్వతీదేవికి ] భర్తయైనట్టివాడునూ, స్వచ్ఛమైనదేహకాంతి కలవాడునూ, మహానాగ = కాళీయమను సర్పము యొక్క లేదా మహానాగ = గజాసురునియొక్క మదమును హరించినట్టివాడునూ, మిక్కిలి మదగర్వితులైన గోనాథ = (కల్కి అవతారమున)రాజులయొక్క లేదా దేవతలగు పంచమహేంద్రులయొక్కయు గర్వమణిచినట్టివాడునూ ఎవరో అట్టి మహత్త్వశక్తికి నిత్యము నా నమస్కారము.

టి. గోత్రా కుః పృథివీ పృథ్వీ " అమరము. శివుడు పంచమహేంద్రుల గర్వమణిచినట్టి విషయము ఆంధ్రమాహాభారతమున ఆది పర్వ సప్తమాశ్వాసమున ద్రపదీదేవీస్వయంవరప్రస్తావమున పంచేంద్రోపాఖ్యానమున చూడవచ్చు.
ఈ కవిత ఇట్లు ఎనమిది శ్లోకములతో ముగిసినది. ఆదరించిన పెద్దలకు కృతజ్ఞతలు.

Tuesday, April 9, 2013

Avadhanam : dattha padi


తేది : 31.3.13 రోజున సాయంత్రము అంతర్జాలము (Inter net) నందు బ్ర. శ్రీ.మాడ్గుల అనిలకుమార్ గారి చే శ్రీ శాకంబరీ అంతర్జాల అవధానము జరిగినది. ఈ అవధానము సా. 6 గంటలమొదలుకొని రా.11 ల వరకు కొనసాగినది. శ్రీ చింతా రామకృష్ణ రావు గారు అధ్యక్షులు గా నిర్వహించిన ఈ కార్యక్రమమును http://magazine.maalika.org/ అంతర్జాల పత్రికా నిర్వహకురాలు శ్రీమతి వలబోజు జ్యొతి గారు పర్యవేక్షించడమే కాక తమ అంతర్జాల పత్రికలో ప్రత్యక్ష ప్రసారము కూడ కావించినారు. ఇట్టి కార్యక్రమము అంతర్జాల మైనందున అవధానులు అధ్యక్షులు నిర్వాహకులు పృచ్ఛకులు తమతమ నివాసాదులలోనే ఉంటూ కార్యక్రమమును దిగ్విజయమునునొనరింపజేసినారు.
ఈ కార్యక్రమమున సమస్యలు రెండు, దత్తపదులు రెండు, నిషిద్ధాక్షరిలు రెండు, వర్ణన, అప్రస్తుత ప్రశంసలు ఒక్కొక్కటి. రెండవ దత్తపదిపృచ్ఛకునిగా నేను పాల్గొన్నాను. నా దత్తపది ప్రశ్న ఇట్లున్నది :
వృత్తం : చంపకమాల నజభజజజర , 11 యతి.
దత్తపది : పదములు: టమాట. దోస(కాయ) బీర (కాయ), ఆలు.
విషయము : రామాయణమున యుద్ధకాలవర్ణన :
అవధాని మాడ్గుల అనిలకుమార్ గారి పూరణ :

అతడటమాట మాటకునుయంజలి బట్టక నాయుధంబులన్
ప్రతిగనొసంగెబీరముల పద్ధతి కాదని రామచంద్రుడై
కుతకుత దోసపూర్ణుడగు కుత్సితుడా దశకంఠుడంతటన్
వెతలతొనాలుబిడ్డలనువీడి చనెన్ యమలోక మంతటన్ ll
నా పూరణ :

చం. కదనము నీటమాట సరికాదు దశాస్యునితో, కపీంద్రులా
ర! దితిజు( వంటి దోసముల రాజును ముట్టడి సేసి, నంతమొం
దు దనుక సేదదీర్చదగదుర్విన బీరము నుప్పరిల్లగన్
మదిని దయాలు రామవిభుమాత్రమునిండుగ జేసి రండికన్

అవధాని గారి నాప్రశంస :
 
చం. అనిలకుమార! నీ యనుపమాన వచః ప్రవిముక్త పద్యముల్
ననితరసాధ్యహృద్యములు నై నవధానబుధేంద్ర! పృచ్ఛకా
గ్రణుల మనో విలాసముల( రంజిలజేసి సరోజగంధ వీ/
చినివృతసాంద్రమాలికలచే నలరింపగ జేసినాడవే!